بازاریابی شبکه‏ ای چیست؟

      بازاریابی شبکه‏ای به زبان ساده یعنی فروش محصولات یک شرکت که خود شما مصرف کننده آنها هستید و ایجاد یک شبکه فروش از مصرف کنندگان راضی .

      یا در یک تعریف علمی‏تر بازاریابی شبکه‏ای یک سیستم فروش محصول به همراه یک سیستم پاداش دهی برای فروشندگان است. شما در بازاریابی شبکه‏ای خود مصرف کننده محصولات هستید و می‏توانید محصولاتی که مصرف می‏کنید را نیز برای فروش به دیگران پیشنهاد کنید و با این کار بر روی کالای مصرفی خود تخفیف دریافت کنید و همچنین با آموزش افراد مختلف توسط شما که همین کار را انجام دهند از فروش این افراد به ازای پشتیبانی دائمی آنها حق زحمه دریافت کنید .

بازاریابی شبکه‏ای چگونه شروع شد؟

      در سال 1920 "کارل رن برگ" در چین به عنوان سفیر یک کمپانی آمریکایی مشغول فعالیت بود. در آن سالها که در شهرهای مختلف مسافرت می‏کرد صحنه‏های بدی از مشکلات سوئ تغذیه مردم را مشاهده کرده بود و این تجارب تلخ این فکر را در ذهن اون به وجود آورد که ممکن است بشود این کمبودهای غذایی را به روشی دیگر به بدن افراد بیمار رساند و این شروع ایده شرکت کالیفرنیا ویتامین شد. و بالاخره بعد از 14 سال در سال 1934 او توانست اولین مکمل غذلیی مولتی ویتامین جهان را تولید کند و نام کمپانی خود را "کالیفرنیا ویتامین" نهاد و در سال 1939 نام شرکت خود را به "نوترولایت" تغییر داد. در آن زمان هنوز مفهموم مکمل غذایی معنایی نداشت و نیاز حجم عظیمی از مردم از جمله سیستم آموزش و پرورش بود و با این حال تا آن موقع در هیچ داروخانه و یا سوپر مارکتی وجود نداشت .

یک محصول جدید و فروش آن با یک راه کاملا جدید.

      متاسفانه چیزی که رن برگ ساخته بود در دهه 40 میلادی بیشتر یک رویا بود تا واقعیت و فروش این محصول که تاحالا به چشم و گوش کسی دیده و شنیده نشده بود، کاری بس دشوار بود. اما کارل مقاوت نشان داد و شروع به صحبت راجب محصولات خودش در مهمانی‏ها و جلسات کرد و محصولاتش را به افراد مختلف، خانواده، فامیل، دوست و همسایه می‏داد و به این ترتیب با استفاده از معرفی کلامی محصولات خود برای مصرف کنندگان، تجارت خود را آرام آرام بنا کرد. در همان زمان همسر کارل به او پیشنهاد کرد که یک تیم فروش شخصی از مشتریان راضی و دو آتیشه نوترولایت تشکیل دهد. به این ترتیب وقتی تعدادی از دوستان و مشتریانش به او مراجعه کردند، او پیشنهاد داد که درصورت فروش محصولات، این افراد را با دادن تخفیف در خریدهایشان پاداش می‏دهد و طولی نکشید که این مشتریان وفادار شروع به فروش محصولات نوترولایت به صورت معرفی رو در رو کردند. در نهایت آنها با پشتیبانی از این سیستم فروش خود پایه گزار نوع ابتدایی بازاریابی شبکه‏ای در جنوب کالیفرنیا شدند. کارل رن برگ نوع جدیدی از کسب و کار را ابداع کرده بود. در سال 1945 کارل و دو فروشنده ارشدش اولین پلن رسمی بازاریابی شبکه‏ای را که در آن هم فروش شخصی و هم ساخت تیم فروش پورسانت ایجاد می‏کرد را بنا نهادند و تاریخ رسمی بازاریابی شبکه ای آغاز شد.

چرا بازاریابی شبکه‏ای؟

      "کسب و کار های خانگی" شاید بهترین توضیح برای چرایی بازاریابی شبکه‏ای همین جمله کوتاه باشد .امروزه دیگر استخدام بودن و کار کردن برای دولت و حقوق دریافتی کفاف زندگی افراد را نمی‏دهد. دولت دیگر توان پرداخت مقدار زیادی حقوق برای امرار معاش افراد را ندارد. کالاها به علت بالا رفتن هزینه‏های تولید روز به ‏روز گران‏تر می‏شوند. در حال حاضر مبحث کسب و کارهای خانگی به شدت در کشورهای در حال توسعه جدی پیگیری می‏شود. قبل از عصر صنعتی شدن، کسب و کارهای خانگی امری بسیار غالب بود و تقریبا تمام مردم این نوع کسب و کار را انجام می‏دادند و زندگی خود را اداره می‏کردند، ولی بعد از انقلاب صنعتی و با ایجاد مرز بین خانه و کارخانه این نوع تجارت کم کم به دست فراموشی سپرده شد اما در سال 1973 با شوک اقتصادی حاصل از بحران انرژی اُپک، توجه‏ها بار دیگر به سمت کسب و کار های خانگی کشیده شد.

      چند آمار جالب درباره کسب و کار های خانگی در آمریکا:

1. در سال 2014 بیش از 65 % کارهای جدید به صورت خانگی شکل گرفتند.

2. 540 هزار کسب و کار خانگی در ماه در آمریکا راه اندازی می‏شوند.

3. در حال حاضر 16 میلیون نفر در آمریکا در خانه هایشان امرار معاش می‏کنند.

4. 50 درصد جمعیت شاغل آمریکا در کسب و کارهای کوچک مشغول هستند.

5. بیشتر از 10 درصد از مجموع کسب و کارهای کوچک در آمریکا در سال 2011 بالای250 هزار دلار در سال درآمد داشته اند.

      حالا می‏توان گفت که بازاریابی شبکه‏ای به عنوان یه شغل پاره وقت خانگی راحتترین، آسانترین و گسترش پذیرترین کسب و کار خانگی حال حاضر در جهان است. اینکار را به راحتی هرچه تمام‏تر می‏شود با کمترین امکانات ممکن و کمترین دانش اقتصادی انجام داد و به درآمدهای خوبی رسید. بسیاری از افراد در جهان از طریق همین تجارت درآمدهای چند صد هزار دلاری در سال دارند .

      در واقع بازاریابی شبکه‏ای از تاثیر گذارترین نوع مبادله اطلاعات یعنی تبلیغات کلامی استفاده می‏کند و این رازی بود که "کارل رن برگ" آن را کشف کرد و بنیان گذار تجارتی شد که تمام معادلات اقتصادی در زمان خود را دگرگون کرد.

      بازاریابی شبکه‏ای مزایای بسیار زیادی برای فرد، شرکت حامی، کشور و جامعه دارد.

مزایای فردی:

1. نیازمند سرمایه اولیه اندکی است.

2. بدون ریسک است.

3. هیچگونه تخصص و یا تجربه خاصی لازم ندارد.

4. منبع خوبی برای کسب درآمد چندگانه است، زیرا می‏توان بصورت پاره وقت انجام گیرد.

5. حمایت همه جانبه سیستم با شماست. این حمایت هم از جانب شرکت و هم از جانب هم تیمی ها صورت می گیرد.

6. پتانسیل درآمد نامحدودی دارد.

7. در این سیستم برای موفق شدن باید تغییرات مثبتی در خودتان به وجود بیاورید..

8.  یک فرایند برد -برد است.

9. می‏توانید این تجارت را با نزدیکترین افراد که دوستشان دارید انجام دهید.

10. این تجارت آزمون استخدام ندارد.

و چندین و چند مزیت دیگر که مجال بحث در مورد آنها نیست.

مزایای شرکت‏های حامی:

1. پایین آوردن حداکثری هزینه‏ها.

2. کوچک نگه داشتن سیستم اداری و راحتتر کنترل کردن آن..

3. رعایت شایسته سالاری. شرکت فقط به افرادی پول می‏دهد که سود ایجاد کنند.

4. استفاده از منابع مالی صرفه جویی شده در بالا بردن سطح کیفی محصولات.

5. قرار گرفتن در صحبتهای تعداد بسیاری از مردم جامعه و جا افتادن برند و نام تجاری خود با کمترین هزیه ممکن.

6. استفاده از بزرگترین اهرم فروش یعنی اعتماد افراد به یکدیگر.

و چندین و چند مزیت دیگر که مجال بحث در مورد آنها نیست .

مزایا برای دولت:

1. کنترل مستقیم بر فرایند داد و ستد کالا و خدمات.

2. دریافت کامل مالیات‏های مختلف در هنگام خرید کالا و ... بدون کوچکترین امکان فرار از مالیات.

3. ایجاد شغل در جامعه و کاهش سطح بیکاری..

4. بالا کشاندن سطح کیفی وکمی تولید داخلی با استفاده از قدرت بازاریابی شبکه‏ای.

5. امکان تولید و فروش محصولات بدیع و نو در کشور و روحیه تولید و خلق ارزش در داخل کشور

و چندین و چند مزیت دیگر که مجال بحث در مورد آنها نیست.

      اما نکته قابل توجه در بازاریابی شبکه‏ای کالایی است که به فروش می‏رسد. درواقع برای اینکه شرکتی بتواند به بهترین شکل ممکن این سیستم را پیاده سازی کند باید خود تولید کننده باشد و محصولی با کیفیت بسیار بالا و خواص منحصر به فرد داشته باشد تا بتواند بهترین بهره را از بازاریابی شبکه‏ای ببرد. برای مثال شرکت "اورگانو گلد" در سال 2010 یعنی 2 سال بعد از تاسیس دارای 60 هزار نفر فروشنده بود که جمعا 35 میلیون دلار در سال فروش ایجاد کرده بودند و این رقم در سال 2015 به 1 میلیون فروشنده  و 800 میلیون دلار فروش جهانی منجر شده است. این موفقیت برای شرکتی که حتی اولین دهه عمر خود را به پایان نرسانده تنها به دلیل تولید یک محصول مصرفی بسیار خاص است که آن شرکت تولید می‏کند.

      رموز موفقیت شرکت‏ها در بازاریابی شبکه‏ای داشتن یک محصول عالی با کیفیت بالا، مدیریت منظم و صحیح و یک سیستم آموزشی مدون تکثیر پذیر که برای همه قابل اجرا باشد و یک تیم هدایت کننده با نگرش مثبت و سازنده است. شرکت‏های زیادی در بازاریابی شبکه‏ای تاسیس می‏شوند ولی تعداد زیادی به سطوح بالایی این صنعت راه پیدا نمی‏کنند.

کمی راجب به تبلیغات دهان به دهان

      اگر به داستان" کارل رن برگ" پدر بازاریابی شبکه‏ای برگردیم خواهیم دید که توانست بیزینس خود را با استفاده از غریزه‏ای ذاتی که در تمام انسان‏ها وجود دارد به بهترین شکل ممکن گسترش دهد و پایه گذار نوع جدیدی از کسب و کار به عنوان بازاریابی شبکه‏ای شود. مردم به طور ذاتی نیاز به ابراز عقاید و احساسات خود در مقابل پدیده‏ها دارند و وقتی پای مشاوره دادن به بهترین دوست خود و یا خانواده خود می‏رسد، سعی می‏کنند از بهترین تجربیات خود برای آنها پیشنهادی داشته باشند و این قدرتمند ترین سیستم تبلیغات بازاریابی در حال حاضر در جهان است .

      بازاریابی دهان به دهان یاWords Of Mouth بازاریابی است که در آن مشتریان بدون نیاز به هزینه کردن، شما را در سر زبان‏ها می‏اندازند فقط کافیست شما به آنها بهترین احساس را بدهید، بقیه کار را خودشان انجام می‏دهند.

تعریف بازاریابی دهان به دهان:

  • بازاریابی دهان به دهان فعالیتی است که از طریق دادن اطلاعات یک مشتری به دیگر مشتریان آنها را راهنمایی اطلاعاتی می‏کند.
  • بازاریابی دهان به دهان ارائه انگیزه و دلیلی به افراد جامعه برای اینکه در مورد خدمات و کالاهای شرکت شما با هم به صحبت بپردازند.
  • بازاریابی دهان به دهان ایجاد فعالیت‏ها و مشوق‏هایی است که باعث گسترش تبلیغات دهان به دهان تولیدات شما در بین افراد جامعه می‏گردد.
  • بازاریابی دهان به دهان نوعی از بازاریابی است که مردم را به بازگو کردن پیام بازاریابی شما به دیگران بر می‏انگیزاند.

      این نوع از بازاریابی به ما تکنیک‏های خلق یک فرآیند بازاریابی را نشان نمی‏دهند، بلکه به ما آموزش می‏دهد که چگونه بتوانیم صحبت درباره محصولاتمان را وارد گفتگوهای رایج بین افراد جامعه کنیم .

      تنها نوع بازاریابی که بر پایه تفکر واقعی مشتری نسبت به برند شرکت شما باشد، بازاریابی دهان به دهان است، این بازاریابی صادقانه‏تر و شریف‏تر از انواع دیگر بازاریابی است، در حقیقت تلاش برای راضی کردن مردم از طریق برآوردن نیازهایشان به منظور اینکه تجربه‏هایشان را با خانواده، دوستان و جامعه در میانبگذارند فلسفه وجودی این نوع بازاریابی است .شرکت ها باید درجهت خشنود ساختن مردم تلاش کنند تا افراد تجربه خشنودی خود را با دیگران در میان بگذارند. شما می‏توانید به صحبت مشتریان گوش کنید و موقعیتی را برای آنان به وجود آورید تا با دوستان، آشنایان و خانواده خود در مورد کیفیت کالاها و خدمات شما به گفتگو بپردازند. بازاریابی دهان به دهان تنفیذ قدرت به مردم است تا آنها در مورد کالای شما به قضاوت بپردازند و دیگران را در تجربیاتشان شریک کنند. این نوع از بازاریابی تنها برای کالاهایی مناسب است که تولید کنندگان نسبت به تولیداتشان اطمینان کامل دارند.

     دنیای امروز عصر ارتباطات است و ما در دریایی از اطلاعات غرق شده‏ایم و همه می‏دانیم که ما زمان لازم برای رسیدگی و سنجش تمام اطلاعاتی که در دسترس ما قرار می‏گیرند را نداریم.امروزه تمام دانشمندان بزرگ تنها در یک رشته تخصص پیدا می‏کنند. این گواهی این مدعی است. امروزه تبلیغات به روش سنتی کاهش یافته است، شبکه‏های تلویزیونی بینندگان خود را ازدست داده‏اند.وضعیت مجله‏ها آشفته است و هزینه چاپ و انتشار آنها خیلی بیشتر از نتیجه ضعیفی است که به دنبال دارند، انسان‏ها زمان لازم و کافی را برای مرتب کردن بار زیاد اطلاعاتشان ندارند.با این تفاسیر می‏توان به این نتیجه رسید که شاید امروزه دهان به دهان گشتن اطلاعات نیازی ضروری است، زیرا از این طریق تسهیلاتی برای افراد ایجاد می‏شود تا بتوانند خیلی راحتتر اطلاعات زاید را کنار بریزند. اطلاعات را تصفیه، فیلتر و موشکافی کنند و بعد از آن تجربیات مفید خودشان را در اختیار ما بگذارند، در نتیجه وابستگی ما به داده‏های بدست آمده از جریانی از گفتگوها که دربین افراد بوده است بیشتر می‏شود زیرا ما به این موضوع که به ما گفته شود به چه چیزی نیاز داریم برای اینکه از سردرگمی خارج شویم نیاز داریم .

یک تحقیق جالب:

    نتایج گروهی دیگر از پژوهشگران آمریکایی نشان داده است که امروزه تبلیغات دهان به دهان، نقش انکارناپذیری در تصمیم گیری خریداران دارد .در این پژوهش که در میان بیش از 10000 شهروند نیویورکی انجام شد،، مشخص شد که 73% افراد هنگام مراجعه به فروشگاه‏ها، ترجیح می‏دهند اجناسی را خریداری کنند که قبلا از سوی دوستان یا بستگانشان مصرف و به ایشان توصیه شده است. 19% درصد افراد نیز ترجیح می‏دهند با آزمایش مارك‏های تجاری مختلف یک محصول، مزیت آنها را خود تجربه کنند ضمن این که برای 5% خریداران نیز تفاوتی نمی‏کند که کدام مارك تجاری را برگزینند. باقی پاسخگویان نیز عواملی چون قیمت و شکل بسته بندی را در خرید خود مهم دانستند.

نمودار زیر میزان تأثیر افراد مختلف در خرید افراد را نشان میدهد: